توسط محققان دانشگاه زنجان با همکاری سازمان حفظ نباتات جهاد کشاورزی زنجان صورت گرفت:
طراحی دستگاهی در حوزه کشاورزی (گیاهپزشکی) با عنوان «تله نوری-فرومونی»
پروانه مینوز گوجه فرنگی(tuta absoluta) از راسته بالپولکداران، بومی آمریکای جنوبی بوده و یکی از مهمترین آفات خسارت زا برای محصولات کشاورزی بخصوص گیاهان خانواده سولاناسه مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی، بادنجان و ... میباشد. این آفت علی رغم قرنطینه بودن در سطح کشور، از طریق نقل و انتقالات اندام های گیاهی میزبان به خصوص گوجه فرنگی و سیب زمینی وارد کشور شده و برای اولین بار در سال 1389 از ارومیه جمع آوری و شناسایی شد و در سال 1390 به صورت رسمی توسط محققین کشورمان در سطح بین المللی حضور این آفت در ایران گزارش گردید. در حال حاضر نیز در 24 استان کشور به عنوان خسارت زاترین آفت محصول گوجه فرنگی، کشاورزان را با مشکلات جدی مواجه کرده است.
تله نوری-فرومونی به سرپرستی دکتر حمیدرضا صراف معیری، از اعضای هیأت علمی دانشگاه زنجان و با همکاری مهندس امید عسگری مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان و میثم طاهری مدیر شرکت دانش بنیان مبتکر آریایی جی واقع در مرکز رشد دانشگاه زنجان با هدف معرفی روشی بی خطر و سازگار با محیط زیست در جهت تولید محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک طراحی و ابداع شده است. در این روش کنترل غیرشیمیایی سعی شده است با تلفیق طول موج های خاصی از نور به همراه استفاده از فرومون جنسی به دام انداختن و از بین بردن آفت مینوز تشدید گردد. تله نوری-فرمونی از انرژی پاک خورشیدی برای شارژ منبع انرژی خود استفاده میکند و به همین دلیل روش پاک و سازگار با محیط زیست محسوب میشود.
لازم به ذکر است تله نوری - فرمونی دارای عملکرد سه تا پنج برابر بهتر نسبت به شیوه های موجود می باشد که تعداد حشرات شکار شده توسط این تله ها در مزارع استان زنجان دلیل محکمی بر این ادعاست.
مزایای تله نوری- فرومونی عبارتند از:
الف- تله نوری_فرمونی با اثر سینرژیستی باعث جلب آفت پروانه مینوز شده و در مقایسه با تلههای تشتکی و دلتایی فرمونی کارایی آن به شدت افزایش مییابد.
ب- سازگار با محیط زیست و روشی بیخطر برای از بین بردن آفت می باشد.
ج- با استفاده از سلول های خورشیدی به منظور تامین انرژی الکتریکی احتیاج به برق و سیم کشی در داخل مزرعه نیست.
د- به راحتی قابلیت نصب در مزرعه و گلخانه را دارد و مدار الکترونیکی آن به گونهای طراحی شده که در صورت ابری بودن هوا نیز کارایی خود را حفظ مینماید.
ه- با صرفه میباشد چراکه کشاورز فقط در سال اول برای خرید آن هزینه میکند ولی در سالهای متمادی میتواند از آن استفاده نماید و هزینه ای نیز بابت استفاده از برق نخواهد داشت.
با توجه به خسارت شدید شب پره مینوز و نگرانی های کشاورزان و مدیران حوزه کشاورزی از طغیان این آفت ابداع و معرفی این روش در استان زنجان بازتاب گسترده ای در سطح رسانه های جمعی کشورمان داشته است.
