شانزدهمین کنگره علوم خاک ایران  با حضور معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و  ترویج، دکتر خاوازی به مدت سه روز از تاریخ 5 تا 7 شهریورماه 1398 در دانشگاه زنجان برگزار شد. این کنگره  در 16 محور تخصصی و 9 کارگاه آموزشی با حضور رئیس دانشگاه زنجان، رئیس انجمن علوم خاک ایران، رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب، دبیر ستاد توسعه فناوری های آب، خشکسالی، فرسایش و محیط زیست معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مدیر دفتر خاک وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد. همزمان با این کنگره ملی نخستین جشنواره دانش­آموزی آوای خاک و نخستین نمایشگاه مواد و تجهیزات خاک و کشاورزی در مقیاس کشوری برگزار شد.

دکتر غلامی وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری در اختتامیه کنگره از غرفه‌های نمایشگاه مواد و تجهیزات خاک و کشاورزی بازدید نمودند.

این کنگره زمینه­ای مناسب را برای پرداختن به مشکلات خاک در کشور و راهکارهای مقابله با آنها برای حفظ خاک و افزایش تولید محصول و بهبود کیفیت آن فراهم آورد. با توجه به نقش حفظ خاک برای تولید محصولات کشاورزی سالم و تأمین امنیت غذایی کشور، شعار خاک سالم، جامعه سالم برای شانزدهمین کنگره علوم خاک ایران با همفکری با انجمن علوم خاک ایران انتخاب شد. دبیرخانه کنگره تلاش کرد تا این کنگره را با رویکرد های زیر برگزار کند:

1- رویکرد پژوهشی: در ابتدا کمیته علمی متشکل از 30 نفر از اعضای هیئت علمی خاکشناسی از سراسر کشور با همفکری با انجمن علوم خاک ایران انتخاب شد. شانزده محور علمی با توجه به شرایط و مسائل خاک­های کشور و نیز خاک­های استان زنجان با همفکری با همکاران محترم در سراسر کشور، تعریف شد و با توجه به نگرانی­های فارغ­التحصیلان خاکشناسی، مسائل اشتغال نیز پرداخته شد و نیز به برای تعمیم موضوع خاک به جامعه غیرخاکشناسان، محور جایگاه خاک در فرهنگ و هنر ایران نیز گنجانده شد. در سه مرحله فراخوان­های کنگره از پاییز سال 1397 تا اردیبهت 1398 به گروه­های خاکشناسی و مؤسسات پژوهشی سراسر کشور ارسال شد. در کل 755 مقاله پژوهشی از سراسر ایران به دبیرخانه کنگره ارسال شد. هر مقاله توسط سه داور محترم ارزیابی شد و نهایتاً 662 مقاله مورد پذیرش قرار گرفت. داوران از تمام گروه­های خاکشناسی کشور و مؤسسات پژوهشی دعوت به همکاری علمی شدند. همچنین برای تشویق دانش­جویان دکتری و دانش­آموختگان خاکشناسی مقطع دکتری، از آنها نیز در امر داوری مقالات استفاده شد. پس از دعوت عمومی از کلیه همکاران به امر داوری، نهایتاً 179 نفر از اعضای هیئت علمی و 26 نفر از داوران جوان با دبیرخانه علمی کنگره همکاری کردند. پس از اتمام فرآیند داوری، با دعوت از نمایندگان انجمن علوم خاک و نمایندگانی از داوران فعال کنگره، تعداد 66 مقاله برای ارائه شفاهی و 596 مقاله برای ارائه پوستری انتخاب شدند. مقالات در شش محور کلی برای ارایه دسته­بندی شدند: حفاظت و مدیریت خاک، فیزیک خاک و روابط آب و خاک و گیاه، شیمی و آلودگی خاک- حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه، پیدایش و رده­بندی خاک، بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک. در هر محور داورانی که از نظر تعداد مقالات، کیفیت و سرعت داوری بهتر بودند، به عنوان داور برتر برگزیده شدند و مورد قدردانی قرار گرفتند. 

2- رویکرد اشتغال: به­منظور پاسخگویی به دغدغه­های شغلی دانش­آموختگان خاکشناسی، نشست عمومی با دعوت از مدیران عرصه خاک در کشور (معاون محترم آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، رئیس سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، مدیر دفتر خاک وزارت جهاد کشاورزی، مدیر دفتر خاک وزارت) و نمایندگانی از جامعه دانشگاهی (رئیس انجمن علوم خاک، دبیر کنگره و نمایندگان اساتید) برای پاسخگویی حضوری به سوالات شرکت­کنندگان تشکیل شد.

3- رویکرد مهارت­افزایی: به­منظور آشنایی پژوهشگران با فنون و مهارت­های مرتبط با خاک، تعداد 8 کارگاه آموزشی (تهیه نسخه کودی، داده­کاوی در نقشه­برداری رقومی، توسعه کسب و کار دانش­بیان در کشاورزی، کاربرد RS و GIS در علوم خاک، مدیریت پسماندهای صنعتی، مدلسازی جذب آب توسط گیاه، فرصت­های شغلی خاکشناسان، خاک راه زمین به آسمان) در کنار کنگره تشکیل شد.

4- رویکرد فرهنگ­سازی: دبیرخانه شانزدهمین کنگره علوم خاک ایران برای نخستین بار در کشور آغازگر گسترش فرهنگ حفظ خاک در بین دانش­آموزان ایرانی به عنوان آینده سازان کشور بود. در این ارتباط دبیرخانه کنگره با همکاری وزارت آموزش و پرورش، نخستین جشنواره دانش آموزی آوای خاک را همزمان با کنگره­ برگزار کرد. در این راستا 120 اثر در مورد اهمیت و جایگاه خاک و پیامدهای حاصل از تخریب آن در قالب­ مقاله پژوهشی، نقاشی، شعر، قصه، انشاء، خاطره، عکس، خوشنویسی و انیمیشن، به دبیرخانه جشنواره واصل شد. کلیه آثار در مجموعه کتابی بنام آوای خاک جمع­آوری شد. آثار توسط کمیته منتخب از دبیران آموزش و پرورش استان زنجان و اساتید گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه زنجان، مورد ارزیابی قرار گرفت و نهایتاً 17 اثر برگزیده شد و برگزیدگان مورد تجلیل قرار گرفتند.

5- رویکرد آشنایی با تولید­کنندگان: به منظور آشنایی شرکت­کنندگان محترم با خدمات و محصولات شرکت­های ایرانی در بخش­های مربوط به خاک و کشاورزی، "نخستین نمایشگاه مواد، تجهیزات و نهاده­های خاک و کشاورزی" با حضور 14 شرکت خصوصی در کنار کنگره برگزار شد.

دبیرخانه کنگره علوم خاک ایران با افتخار از حمایت­های متعددی که نهادهای دولتی و شرکت­های خصوصی در کشور و در استان زنجان از برگزاری کنگره داشتند، قدردانی می­کند. به طور ویژه لازم است از حمایت­های مالی دانشگاه زنجان، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، مرکز منطقه­ای اطلاع­رسانی علوم و فناوری وزارت علوم تحقیقات و فناوری، شرکت بازرگان کالا و شرکت فناوری زیستی طبیعت­گرا، شرکت صنعتی و معدنی گل­گهر سیرجان و نیز از پشتیبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، اداره کل آموزش و پرورش استان زنجان و شهرداری زنجان و همچنین از اعضای محترم کمیته علمی دبیرخانه کنگره و داوران گرامی قدردانی می شود.

عکس ها را در آلبوم تصاویر دانشگاه مشاهده نمایید.